به طور طبیعی، یکی از شرایطی که منجر به واگذاری حضانت فرزند به مادر می شود، فوت پدر است. البته در ماده 1171 قانون مدنی در رابطه با این موضوع صحبت شده و مطابق با آن باید گفت که اگر یکی از ابوین فوت کند، حضانت و نگهداری از فرزند به دیگر فرد زنده سپرده می شود. این در حالی است که جد پدری نیز در قید حیات هستند و می توانند حضانت فرزند را قبول کنند. در این موقعیت اگر مادر زنده باشد، اولویت واگذاری حضانت، مادر است و بعد جد پدری فرزند!
البته در ماده 43 قانون حمایت خانواده به این موضوع اشاره شده است که اگر پدر فوت کند و حضانت به مادر برسد، دادگاه باید بررسی های لازم را انجام دهد و مطمئن شود که واگذاری حق حضانت به مادر خلاف مصلحت فرزند نیست.
حال شرایطی را تصور کنید که ابوین هردو در قید حیات هستند و تصمیم به جدایی می گیرند؛ در چنین موقعیتی تکلیف حضانت فرزندان آن خانواده چه می شود؟ پدر یا مادر، کدام یک باید نگهداری از فرزندان را برعهده بگیرند؟ در پاسخ به چنین سوالی، باید گفت در ماده 1169 قانون مدنی ذکر شده است که اولویت واگذاری حضانت در پروسه طلاق، به مادر است، به خصوص برای کودکان زیر 7 سال و بعد از آن می توان حضانت را به پدر داد.
البته در ماده 1173 قانون مدنی، در رابطه با این موضوع نیز صحبت شده است که اگر یکی از والدین صلاحیت نگهداری و تربیت فرزند را نداشته باشد، طبق قانون این حق از او گرفته می شود. یا حتی شرایط دیگر این است که حضانت به یکی از ابوین واگذار شود، اما در ادامه مشخص شود که نگهداری به درستی انجام نمی شود و کسی که مسئول نگهداری از فرزند است اخلاق و تربیت را رعایت نمی کند، در چنین موقعیتی نیز شرایط به گونه ای پیش می رود که دادگاه دوباره بررسی لازم را انجام می دهد و در صورت نیاز حق حضانت را می گیرد و به دیگری می سپارد.
حال سوالی که شاید برای بسیاری از افراد پیش آید، این است که در چه صورت دادگاه تشخیص می دهد باید حضانت را از مادر بگیرد و به فرد دیگر بدهد؟ در پاسخ به این سوال می توان به موارد مختلفی اشاره کرد که این موارد عبارتند از:
مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد، تنها مثال هایی بودند که در صورت مشاهده هر یک از آن ها حق حضانت از مادر گرفته می شود؛ اما باید بدانید شرایط و موارد دیگری نیز وجود دارد که اگر ثابت شوند به جان و امنیت فرزند لطمه ای وارد می کنند، دادگاه حکم سلب حضانت را برای این موارد صادر خواهد کرد.
موضوع دیگری که باید در رابطه با آن صحبت کرد، این است که بعد از واگذاری حق حضانت به مادر، پرداخت نفقه بر عهده چه کسی خواهد بود؟ آیا مادر باید این نفقه را بپردازد یا پرداخت آن همچنان با پدر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت طبق ماده 1198 قانون مدنی، پرداخت نفقه اولاد بر عهده پدر است که باید نسبت به انجام آن متعهد باشد. منظور از نفقه، پولی است که پدر باید در ازای خوراک، پوشاک، مسکن و ... فرزند خود بپردازد.
حال اگر بنا به دلایلی چون عدم توانایی مالی، پدر از پرداخت این هزینه شانه خالی کند، جد پدری، یعنی پدربزرگ مسئول پرداخت این هزینه خواهد بود. اگر پدر و جد پدری در انجام این وظیفه کوتاهی کنند، مادر می تواند طبق قانون، از پدر به دلیل کوتاهی صورت گرفته شکایت کند. اگر در ادامه مشخص شود که پدر توانایی پرداخت نفقه را داشته است و بی دلیل از پرداخت آن امتناع ورزیده، به 3 الی 5 ماه حبس محکوم خواهد شد.
البته پیشنهاد ما در چنین موقعیت هایی این است که با یک وکیل مشورت کنید و مطمئن شوید که همه چیز به طور قانونی و اصولی در حال پیگیری است. پیگیری چنین پرونده ای را باید به یک وکیل خانواده بسپارید تا با علم و قوانینی که دارد، بهترین توصیه ها و راهکارها را ارائه دهد. حال اگر به دنبال یک وکیل خوب و حرفه ای هستید، مستر وکیل می تواند به شما در این مسیر کمک کند. در این سایت وکلای خوب و باتجربه معرفی می شوند تا شما خودتان نیز بررسی های لازم را انجام دهید و در نهایت پیگیری پرونده را به یک وکیل بسپارید. برای مشاهده لیستی از وکلای خانواده در تهران روی لینک زیر کلیک کنید.
https://mastervakil.com/family-lawyers-in-tehran/
کلام آخر
بعد از جدایی یا فوت یکی از والدین، بحث حضانت فرزند مطرح می شود؛ به طوری که باید مشخص شود از بعد چنین اتفاقایی، نگهداری و مراقبت از فرزند به چه کسی واگذار می گردد. از همین رو ما در این مقاله در رابطه با شرایط گرفتن حق حضانت فرزند توسط مادر صحبت کردیم، زیرا همانطورکه می دانید، مادر تکیه گاه اصلی فرزند، به خصوص در سنین پایین است. البته مواردی برای سلب حضانت فرزند از مادر نیز وجود دارد که آن ها را بررسی کردیم تا پس از مطالعه کامل این مقاله متوجه شوید که می توانید حضانت فرزندتان را بگیرید یا خیر!